VETERİNER FAKÜLTELERİ DEKANLAR KONSEYİ GENEL KURULU
SONUÇ BİLDİRGESİ
15 Mayıs 2024, Ankara
Hayvanların evcilleştirilmesi ile başlayıp günümüze kadar gelen Veteriner Hekimliği mesleği; hayvan hastalıklarının tanısı ve tedavisi, hayvan ıslahı, salgın hastalıkların kontrolü, halk sağlığı, çevre sağlığı, gıda güvenliği ve hayvan refahı gibi alanlarda geniş bir yelpazede hizmet üreten son derece köklü bir meslektir.
Bu mesleğin ilk uygulamaları geleneksel yaklaşımlar şeklinde olmuştur. Avrupa’da, 18. yüzyılın ilk yarısında, sığır vebası salgınları sonucunda Dünyada ilk Veteriner Okulu 2 Şubat 1762’de Fransa’da açılmıştır. Türkiye’de ise bilimsel veteriner hekimliği eğitim-öğretimi, Prusyalı Veteriner Hekim Godlewsky tarafından 1842 yılında İstanbul’da “Askeri Baytar Mektebi”nin açılmasıyla başlamıştır. Askeri Baytar Mektebi, iki dönem mezun verdikten sonra; öğretime Harp Okulu bünyesine alınan veteriner sınıflarında devam edilmiş ve eğitim-öğretim süresi de üç yıldan dört yıla çıkarılmıştır. Askeri Veteriner Hekim Mehmet Ali Bey’in çabaları ile 1889 yılında “Mülkiye Baytar Mektebi” adı ile Sivil Veteriner Okulu kurulmuştur. Askeri ve Sivil Veteriner Okulları 1921 yılında “Baytar Mekteb-i Âlisi” adı altında birleştirilmiş; Okulun adı 1928 yılında “Yüksek Baytar Mektebi” olarak değiştirilmiştir. 2024 yılı itibariyle ülkemizdeki Veteriner Fakültesi sayısı 31’dir. Bunlardan iki tanesi, Kırgızistan Manas Veteriner Fakültesi ve Yakın Doğu Üniversitesi Veteriner Fakültesi ÖSYM sistemi ile öğrenci alacak şekilde ülkemiz dışında eğitim öğretim faaliyetlerini sürdürmektedir. Fakültelerimiz Ulusal düzeyde VEDEK ve Uluslararası düzeyde EAEVE nezdinde Akreditasyon çalışmalarını da sürdürmektedirler. Veteriner Fakülteleri Dekanları, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ve İlgili Meslek Örgütleri ile Kamudaki meslektaşlarımız ile birlikte 2006 yılında ilk toplantılarını gerçekleştirmişlerdir. Bu tarihten sonra olacak şekilde her yıl Dekanlar ve Meslek Örgütleri düzenli şekilde bu toplantılara devam etmişler ve alınan kararları yayınlamışlardır. 10 Şubat 2020 tarihinde Erzurum’da yapılan toplantıda “Veteriner Fakülteleri Dekanlar Konseyi” kurulma kararı alınmış ve 23 Veteriner Fakültesi Dekanının Ortak imzasıyla “Veteriner Fakülteleri Dekanlar Konseyi (VEFDEK) Kuruluş ve İşleyiş Yönergesi” kabul edilmiştir.
Veteriner Fakültelerinin Dekanları, Dekan Yardımcıları, Meslek Örgütü Temsilcilerinin (Türk Veteriner Hekimleri Birliği, Ankara Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası, Veteriner Hekimleri Derneği, Türk Veteriner Hekimler Birliği Vakfı) katıldığı “Veteriner Fakülteleri Dekanlar Konseyi” 15 Mayıs 2024 tarihinde Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesinin ev sahipliğinde toplanmıştır.
Veteriner Fakülteleri Dekanlar Konseyi toplantısında aşağıdaki konuların kamuoyu ile paylaşılması uygun görülmüştür:
- Veteriner Hekimler; hayvan sağlığı ve yetiştiriciliği, halk sağlığı, gıda güvenliği ve çevre sağlığı gibi alanlarda son derece önemli sorumluluklar taşımaktadır. Böylesine önemli hizmet veren Veteriner Hekimlerin gerek teorik gerekse de pratik bilgi donanımına sahip olmaları için öğretim kadrosu, laboratuvar altyapısı, Fakülte çiftliği ve hayvan hastanesinin yeterli olduğu Veteriner Fakültelerinde eğitim-öğretim yapmaları hayati önem arz etmektedir. Bu noktadan hareketle bir Veteriner Fakültesinin açılması ve devamlılığı ile ilgili olarak daha önceden alınmış olan YÖK Kararı, yasal mevzuat titizlikle sürdürülmeli, yeni Veteriner Fakültelerinin açılması engellenmelidir.
- Fakültelerimizdeki öğrenci sayılarının fazlalığı, eğitim öğretim faaliyetlerini etkilemekle birlikte, özellikle akreditasyon çalışmalarında da büyük bir zorluk teşkil etmektedir. Ulusal ve uluslararası akreditasyon süreçlerini de dikkate alarak, öğrenci sayılarının, kontenjanların azaltılması yoluna gidilmelidir.
- Veteriner Hekimliği eğitimi uygulamaya dönük ve özellikle hayvan hastanesi, fakülte çiftliği, laboratuvar ortamları bütünlüğü içerisinde, doğrudan, yüzyüze yapılması gereken bir süreci kapsar. Bu nedenle özellikle “Veteriner” terimi geçecek şekilde uzaktan eğitimle yürütülen programlarda isimlendirmenin tekrar gözden geçirilmesi, bu programların amacına uygun şekilde yapılandırılması gerekir.
- Tek Sağlık, ortaya çıkan bulaşıcı hastalıklara odaklanan, insan, hayvan ve çevre ilişkileri bağlamında toplum sağlığına hizmet eden bütüncül bir yaklaşımdır. Bu kavramın iki önemli boyutu vardır, Zoonotik Hastalıklar ve Antimikrobiyal Direnç. Her iki alanda da olacak şekilde veteriner hekimlerin, tıp hekimlerinin ve diğer sağlık personelinin bir arada çalışması mutlaka sağlanmalıdır. Bu süreç kararlılıkla devam ettirilmelidir.
- Veteriner Fakültelerinden mezun olacak öğrencilerimiz içi “İlk Gün Yeterlilikleri” kavramı belirlenmiştir. Özellikle EAEVE gibi akreditasyon kurumları tarafından bu yeterlilikler zaman içerisinde güncellenmektedir. Bunların kontrol edilerek Fakültelere uyarlanması konusunda çalışmalar sürdürülmelidir.
- Ulusal ve uluslararası akreditasyon çalışmaları Fakültelerimiz tarafından hassasiyetle devam ettirilmelidir.
- Veteriner Hekimler Temel Sağlık Çalışanlarıdır. Bu kavramdan hareketle meslektaşlarımızın özlük haklarına yönelik çalışmalar, konunun paydaşları ile birlikte yürütülmelidir.
- Veteriner Hekimliğinde Uzmanlık konusunda yasal çalışmalar tamamlanmış ve Yönetmeliği çıkartılmıştır. Tarım ve Orman Bakanlığının talepleri doğrultusunda ve sahanın ihtiyaçları göz önüne alınarak bu süreç başlatılmalıdır. Çok geniş bir yelpazede çalışmalarını sürdüren meslektaşlarımız için bu durum son derece önemlidir.
- Veteriner Fakülteleri bünyesindeki Hayvan Hastanelerinin yapılanması konusundaki yasal mevzuat mutlaka güncellenmeli ve hayvan hastanelerinin statüsü belirlenmelidir. Bu konuyla bağlantılı olarak, Hayvan Hastanelerinde aktif katkı sağlayan İntern öğrencilerimize de ücret ödenmesi konusu hayata geçirilmelidir. Özellikle Hayvan Hastanesi bütünlüğü içerisinde ve muayenehaneler ile kliniklerde görev yapan meslektaşlarımız için biyogüvenlik ve iş sağlığı yaklaşımlarına hassasiyetle uyulmalıdır.
- Veteriner hekimliği ifade edecek şekilde terim olarak, YÖK, Üniversite ve Resmi Kurumlarda “Veterinerlik“ terimi yerine “Veteriner Hekimliği” ifadesinin kullanılması doğru olacaktır. Kadı ki Doçentlik alanlarını ifade edecek şekilde bu düzeltme de yapılmış durumdadır.
- Afetlerde Hayvan Sağlığına ilişkin konular da Fakültelerde müfredat bütünlüğü içerisinde ele alınmalıdır. Bununla birlikte AFAD gibi doğrudan afetler ile ilgili ülkesel ölçekte sorumlu olan kurumlarda da bu yönde yapılanma gerçekleştirilmelidir.
- Teknoloji alanındaki gelişmeler de dikkate alınarak Fakültelerimiz çalışmalarında dijital teknolojilerin kullanılması yaygınlaştırılmalıdır. Kaldı ki EAEVE’nin son dönemdeki beklentileri de bu yöndedir. Bu durum sadece Fakülteler için değil sahada çalışan meslektaşlarımız, mezunlarımız için de geçerlidir.